йахуйии
Jump to navigation
Jump to search
Southern Yukaghir[edit]
Etymology[edit]
From йахай (jaqaj, “to reach one's destination”) + -уйии (-ujī).
Pronunciation[edit]
Verb[edit]
йахуйии (jaqujī) (intransitive)
- be enough
Conjugation[edit]
Conjugation of йахуйии (intransitive verb)
| singular | plural | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1st | 2nd | 3rd | 1st | 2nd | 3rd | ||
| Nonfuture | Negative | эл йахуйчэ (el jaqujče) | эл йахуйчэк (el jaqujček) | эл йахуйии (el jaqujī) | эл йахуйчэли (el jaqujčeli) | эл йахуйчэмэт (el jaqujčemet) | эл йахуйҥи (el jaqujŋi) |
| V-focus | йахуйчэ (jaqujče) | йахуйчэк (jaqujček) | йахуйии (jaqujī) | йахуйчэли (jaqujčeli) | йахуйчэмэт (jaqujčemet) | йахуйҥи (jaqujŋi) | |
| N-focus | йахуйл (jaqujl) | йахуйл (jaqujl) | йахуйл (jaqujl) | йахуйл (jaqujl) | йахуйл (jaqujl) | йахуйҥил (jaqujŋil) | |
| Future | Negative | эл йахуйтэйэ (el jaqujteje) | эл йахуйтэйэк (el jaqujtejek) | эл йахуйтэй (el jaqujtej) | эл йахуйтиили (el jaqujtīli) | эл йахуйтиимэт (el jaqujtīmet) | эл йахуйҥитэй (el jaqujŋitej) |
| V-focus | йахуйтэйэ (jaqujteje) | йахуйтэйэк (jaqujtejek) | йахуйтэй (jaqujtej) | йахуйтиили (jaqujtīli) | йахуйтиимэт (jaqujtīmet) | йахуйҥитэй (jaqujŋitej) | |
| N-focus | йахуйтэл (jaqujtel) | йахуйтэл (jaqujtel) | йахуйтэл (jaqujtel) | йахуйтэл (jaqujtel) | йахуйтэл (jaqujtel) | йахуйҥитэл (jaqujŋitel) | |
| Imperative | Short | — | йахуй (jaquj) | йахуйгэн (jaqujgen) | йахуйгэ (jaqujge) | йахуйҥик (jaqujŋik) | йахуйҥигэн (jaqujŋigen) |
| Long | йахуйгэк (jaqujgek) | йахуйҥигэк (jaqujŋigek) | |||||
| Prohibitive | эл йахуйлэк (el jaqujlek) | эл йахуйгэн (el jaqujgen) | эл йахуйгэ (el jaqujge) | эл йахуйҥилэк (el jaqujŋilek) | эл йахуйҥигэн (el jaqujŋigen) | ||
| Interrogative | йахуйм (jaqujm) | йахуйк (jaqujk) | йахуй (jaquj) | йахуйлоок (jaqujlōk) | йахуймэт (jaqujmet) | йахуйҥи (jaqujŋi) | |
| ?Attributive | Nonfuture | йахуйии (jaqujī) | |||||
| Future | йахуйэ (jaquje) | ||||||
| Irrealis | от/мэт йахуйчэ (ot/met jaqujče) | от/мэт йахуйчэк (ot/met jaqujček) | от/мэт йахуйии (ot/met jaqujī) | от/мэт йахуйчэли (ot/met jaqujčeli) | от/мэт йахуйчэмэт (ot/met jaqujčemet) | от/мэт йахуйҥи (ot/met jaqujŋi) | |
| Inferential | йахуйльэлдьэ (jaqujlʹeldʹe) | йахуйльэлдьэк (jaqujlʹeldʹek) | йахуйльэл (jaqujlʹel) | йахуйльэлдьэли (jaqujlʹeldʹeli) | йахуйльэлдьэмэт (jaqujlʹeldʹemet) | йахуйльэлҥи (jaqujlʹelŋi) | |
| Prospective | йахуйможи (jaqujmoži) | йахуйможимэк (jaqujmožimek) | йахуйможим (jaqujmožim) | йахуйможий (jaqujmožij) | йахуйможимэт (jaqujmožimet) | йахуйможиҥаа (jaqujmožiŋā) | |
| Hypothetical | йахуйльэлтэйэ (jaqujlʹelteje) | йахуйльэлтэйэк (jaqujlʹeltejek) | йахуйльэлтэй (jaqujlʹeltej) | йахуйльэлтиили (jaqujlʹeltīli) | йахуйльэлтиимэт (jaqujlʹeltīmet) | йахуйльэлҥитэй (jaqujlʹelŋitej) | |
| Simplex nominal forms | |||||||
| Action | йахуйл (jaqujl) | Result | йахуйлоол (jaqujlōl) | Subject | йахуйчоон (jaqujčōn) | Supine | йахуйдин (jaqujdin) |
| Complex nominal forms | |||||||
| Nonfuture Relative | йахуйлбэн (jaqujlben) | йахуйиибэн (jaqujīben) | Future Relative | йахуйтиибэн (jaqujtīben) | Prospective | йахуйл можуу (jaqujl možū) | йахуйлоол можуу (jaqujlōl možū) |
| Switch-reference forms | |||||||
| SDS | CDS | Same-Subject | |||||
| 1st/2nd person | йахуйлгэ (jaqujlge) | йахуйлгэнэ (jaqujlgene) | imperfective | йахуйт (jaqujt) | perfective | йахуйдэллэ (jaqujdelle) | |
| 3rd sg person | йахуйдэгэ (jaqujdege) | йахуйдэйнэ (jaqujdejne) | iterative | йахуйдэ (jaqujde) | conditional | йахуйҥидэ (jaqujŋide) | |
| 3rd pl person | йахуйҥидэгэ (jaqujŋidege) | йахуйҥидэйнэ (jaqujŋidejne) | negative | эл йахуй чуөн (el jaquj čuøn) | connective | йахуйнит (jaqujnit) | |
References[edit]
- I. A. Nikolaeva, V. G. Shalugin (2002) Словарь Юкагирско-русский и русско-юкагирский (Верхнеколымский диалект) [Yukaghir-Russian and Russian-Yukaghir dictionary (Upper Kolyma dialect)], Saint Petersburg: Дрофа, →ISBN, page 24