խեղդ

Armenian

Etymology

From Old Armenian խեղդ (xełd).

Pronunciation

• (Eastern Armenian, standard) IPA^(key): /χeχt/, [χeχt]
• (Western Armenian, standard) IPA^(key): /χeχd/, [χeχt]

Noun

խեղդ • (xeġd)

1. (rare) narrowness; tightness; closeness
2. (archaic) halter, rope, noose

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	խեղդ (xeġd)	խեղդեր (xeġder)
dative	խեղդի (xeġdi)	խեղդերի (xeġderi)
ablative	խեղդից (xeġdicʻ)	խեղդերից (xeġdericʻ)
instrumental	խեղդով (xeġdov)	խեղդերով (xeġderov)
locative	խեղդում (xeġdum)	խեղդերում (xeġderum)
	definite forms
nominative	խեղդը/խեղդն (xeġdə/xeġdn)	խեղդերը/խեղդերն (xeġderə/xeġdern)
dative	խեղդին (xeġdin)	խեղդերին (xeġderin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	խեղդս (xeġds)	խեղդերս (xeġders)
dative	խեղդիս (xeġdis)	խեղդերիս (xeġderis)
ablative	խեղդիցս (xeġdicʻs)	խեղդերիցս (xeġdericʻs)
instrumental	խեղդովս (xeġdovs)	խեղդերովս (xeġderovs)
locative	խեղդումս (xeġdums)	խեղդերումս (xeġderums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	խեղդդ (xeġdd)	խեղդերդ (xeġderd)
dative	խեղդիդ (xeġdid)	խեղդերիդ (xeġderid)
ablative	խեղդիցդ (xeġdicʻd)	խեղդերիցդ (xeġdericʻd)
instrumental	խեղդովդ (xeġdovd)	խեղդերովդ (xeġderovd)
locative	խեղդումդ (xeġdumd)	խեղդերումդ (xeġderumd)

References

• “խեղդ”, in Žamanakakicʻ hayocʻ lezvi bacʻatrakan baṙaran [Explanatory Dictionary of Contemporary Armenian] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, 1969–1980

Old Armenian

Alternative forms

• խիղդ (xiłd)

Etymology

Deverbal from խեղդեմ (xełdem).

Noun

խեղդ • (xełd)

1. strangulation, suffocation

   խեղդ արկանել/առնել անձին, ի խեղդ գալ/մտաբերել ― xełd arkanel/aṙnel anjin, i xełd gal/mtaberel ― to strangle, to choke oneself

   խեղդ ընդ անձին հեղձամղձուկ պաշարիլ բանիւն ― xełd ənd anjin hełjamłjuk pašaril baniwn ― to be embarrassed and confounded by, not to know what to say or do

2. halter, rope, noose

   խեղդք շրթանց ― xełdkʻ šrtʻancʻ ― flattery, wheedling, cajolery

   խեղդ ընդ անձն ուրուք արկանել, առ խեդղս ածել զոք ― xełd ənd anjn urukʻ arkanel, aṙ xedłs acel zokʻ ― to put a rope on the neck of, to bring to the halter, to strangle, to throttle, to choke

Declension

i-type

	singular		plural
nominative	խեղդ (xełd)		խեղդք (xełdkʻ)
genitive	խեղդի (xełdi)		խեղդից (xełdicʻ)
dative	խեղդի (xełdi)		խեղդից (xełdicʻ)
accusative	խեղդ (xełd)		խեղդս (xełds)
ablative	խեղդէ (xełdē)		խեղդից (xełdicʻ)
instrumental	խեղդիւ (xełdiw)		խեղդիւք (xełdiwkʻ)
locative	խեղդի (xełdi)		խեղդս (xełds)

Descendants

• Armenian: խեղդ (xeġd)

References

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “խեղդ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “խեղդ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “խեղդ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press