कृमि

See also: क़ौम, कम, किम्, काम, कमी, and कामी

Sanskrit

Etymology

PIE word
*kʷŕ̥mis

From Proto-Indo-Aryan *kŕ̥miṣ, from Proto-Indo-Iranian *kŕ̥miš, from Proto-Indo-European *kʷŕ̥mis (“worm”). Cognate with Proto-Slavic *čьrvь (“worm”), Lithuanian kirmìs (“worm”), and Persian کرم (kerm, “worm”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /kŕ̩.mi/
• (Classical) IPA^(key): /ˈkr̩.mi/

Noun

कृमि • (kṛ́mi) stem, m

1. a worm, insect (VS., TS., AV., ŚBr., Mn. etc.)
2. "a spider" (» कृमितन्तुजाल (kṛ́mi-tantu-jāla))
3. a silk-worm (L.)
4. a shield-louse (L.)
5. an ant (L.)
6. lac (red dye caused by insects) (L.)
7. name of a son (of उशीनर (uśīnara) Hariv. 1676 ff.; of भजमान (bhajamāna) Hariv. 2002)
8. name of an Asura (brother of Rāvaṇa) (L.)
9. name of a नागराज (nāga-rāja) (Buddh.)

Declension

Masculine i-stem declension of कृमि (kṛ́mi)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कृमिः kṛ́miḥ	कृमी kṛ́mī	कृमयः kṛ́mayaḥ
Vocative	कृमे kṛ́me	कृमी kṛ́mī	कृमयः kṛ́mayaḥ
Accusative	कृमिम् kṛ́mim	कृमी kṛ́mī	कृमीन् kṛ́mīn
Instrumental	कृमिणा / कृम्या¹ kṛ́miṇā / kṛ́myā¹	कृमिभ्याम् kṛ́mibhyām	कृमिभिः kṛ́mibhiḥ
Dative	कृमये kṛ́maye	कृमिभ्याम् kṛ́mibhyām	कृमिभ्यः kṛ́mibhyaḥ
Ablative	कृमेः / कृम्यः¹ kṛ́meḥ / kṛ́myaḥ¹	कृमिभ्याम् kṛ́mibhyām	कृमिभ्यः kṛ́mibhyaḥ
Genitive	कृमेः / कृम्यः¹ kṛ́meḥ / kṛ́myaḥ¹	कृम्योः kṛ́myoḥ	कृमीणाम् kṛ́mīṇām
Locative	कृमौ / कृमा¹ kṛ́mau / kṛ́mā¹	कृम्योः kṛ́myoḥ	कृमिषु kṛ́miṣu
Notes	¹Vedic

Derived terms

• क्रिमि (krimi)

Descendants

• Pali: kimi
• Punjabi: ਕਿਰਮ (kiram, “worm, slug, maggot”)
• Odia: କୃମି (krumi)
• Bengali: ক্রিমি (krimi)
• Sinhalese: කිමියා (kimiyā)
• → Malayalam: കൃമി (kr̥mi)
• → Tamil: கிருமி (kirumi)
• → Telugu: క్రిమి (krimi)
• >? Romani: kirmo, kermo

Noun

कृमि • (kṛ́mi) stem, f

1. name of the wife of उशीनर (uśīnara) and mother of Kṛmi (Hariv. 1675 and VP.; v.l. कृमी (kṛmī))
2. name of a river (MBh. VI, 9, 17)

Declension

Feminine i-stem declension of कृमि (kṛ́mi)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कृमिः kṛ́miḥ	कृमी kṛ́mī	कृमयः kṛ́mayaḥ
Vocative	कृमे kṛ́me	कृमी kṛ́mī	कृमयः kṛ́mayaḥ
Accusative	कृमिम् kṛ́mim	कृमी kṛ́mī	कृमीः kṛ́mīḥ
Instrumental	कृम्या / कृमी¹ kṛ́myā / kṛ́mī¹	कृमिभ्याम् kṛ́mibhyām	कृमिभिः kṛ́mibhiḥ
Dative	कृमये / कृम्यै² / कृमी¹ kṛ́maye / kṛ́myai² / kṛ́mī¹	कृमिभ्याम् kṛ́mibhyām	कृमिभ्यः kṛ́mibhyaḥ
Ablative	कृमेः / कृम्याः² / कृम्यै³ kṛ́meḥ / kṛ́myāḥ² / kṛ́myai³	कृमिभ्याम् kṛ́mibhyām	कृमिभ्यः kṛ́mibhyaḥ
Genitive	कृमेः / कृम्याः² / कृम्यै³ kṛ́meḥ / kṛ́myāḥ² / kṛ́myai³	कृम्योः kṛ́myoḥ	कृमीणाम् kṛ́mīṇām
Locative	कृमौ / कृम्याम्² / कृमा¹ kṛ́mau / kṛ́myām² / kṛ́mā¹	कृम्योः kṛ́myoḥ	कृमिषु kṛ́miṣu
Notes	¹Vedic ²Later Sanskrit ³Brāhmaṇas

References

• Monier Williams (1899) “कृमि”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0305.