Tamushi

Dutch

Alternative forms

• Tamusi
• Tamoesi (dated)
• Tamoesie (dated)
• Tamoesji (dated)
• Tamoeshi

Etymology

Borrowed from Kari'na, Trió, and Wayana tamusi.

Proper noun

Tamushi m

1. (religion, chiefly Suriname) The preeminent male deity in the belief system of several indigenous peoples in Suriname
   • 1908 December 20, F.P. Penard, Ph. Penard, “Indiaansche Legenden en Verhalen [Indian legends and stories]”, in De Surinamer‎^[1], page 1:

     Elke indiaan kent de witachtige plekken aan den hemel, die bij ons als melkweg^[sic] bekend zijn en weet te vertellen dat het klei, alino of alina, is, wat er den hemel op die plaats zoo onooglijk en bevlekt doet uitzien. Maar niet ieder weer er de herkomst van. De Indiaan^[sic] echter zegt u, dat die klei afkomstig van de groote bakkerij, welke Tamusi er eenmaal op nahield, toen hij uit alino of alina, klei of leem, bezig was kalina, menschen te maken.

     Every Indian knows the whitish spots in the sky, known to us as the Milky Way, and will tell you that it is clay, alino or alina, which makes the sky in that place look so unsightly and stained. But not everyone knows their origin. The Indian, however, will tell you that the clay comes from the big pottery that Tamushi once operated there, when he was making kalina, humans, out of alino or alina, clay or loam.

   • 1915 July 4, J. Mols C.SS.R., “Encyclopædie van Nederlandsch West-Indië. Eén-Godsidee. III. XVI. [Encyclopedia of the Dutch West Indies. Monotheistic Idea. III. XVI.]”, in De Surinamer‎^[2], page 1:

     Het eerste uit de grondbegrippen door Tamoesji opgedacht wezen (schepsel) is „wo“ of het eerst^{[sic – meaning eerste]} woord = „wo“, dit beteekent mensch (wo-kili = man; wo-li = vrouw).

     The first being (creature) conceived by Tamushi from the basic concepts is "wo" or the first word = "wo", which means human (wo-kili = man; wo-li = woman).

   • 1983, Albert Helman, De foltering van Eldorado. Een ecologische geschiedenis van de vijf Guyana's [Eldorado's torment. An ecological history of the five Guianas]‎^[3], The Hague: Nijgh & Van Ditmar:

     Het oude krakeel der westerse mogendheden om de Guyana's mocht zich dan al door de politieke ontwikkelingen gewijzigd hebben in een nieuw krakeel van kleinere potentaatjes, voor de Indianen die noch in Brazilië en Venezuela, noch in Frans-Guyana of in de onafhankelijke Republiek Suriname een bij de wet vastgelegd ‘grondrecht’ bezitten, bracht ook de coöperatieve Republiek Guiana^[sic] nauwelijks enige verbetering in hun ‘wettelijke’ status. (...) Tamoesi, de onkennelijke, maar immer en overal tegenwoordige Geest door wie al het zijnde is zoals het is, en alles gebeurt zoals wij het zien gebeuren, moge zich over hen ontfermen en hen redden van algehele ondergang.

     While political developments may have transformed the old squabbling of Western powers over the Guianas into a new squabbling of smaller potentates, even the Cooperative Republic of Guyana did little to improve the 'legal' status of the Amerindians, who do not enjoy a 'land right' enshrined in law in either Brazil or Venezuela, French Guiana or the independent Republic of Suriname. (...) May Tamushi, the unknowable but ever- and omnipresent Spirit who causes all being to be is as it is, and everything to happen as we see it happening, have mercy on them and save them from all-out destruction.

   • 2016 November 17, René Gompers, “Galibi neemt zonne-energiesysteem in gebruik [Galibi inaugurates solar power system]”, in Starnieuws‎^[4], retrieved 18 March 2024:

     De installaties zijn met gebeden van de pater en een sjamaan in gebruik genomen. Er is heilig water gesprenkeld, sigarenrook geblazen om een lang leven voor de apparatuur af te smeken en is Tamushi gedankt voor de kennis om de krachten van de elementen op deze manier toe te passen.

     The installations were put into use with prayers by the padre and a shaman. Holy water was sprinkled, cigar smoke was blown to invoke long life for the equipment and Tamushi was thanked for the knowledge to harness the powers of the elements in this way.

   • 2024 March 3, Christio Wijnhard, “Doctrine van LGMS [LGMS Doctrine]”, in De Ware Tijd‎^[5], retrieved 15 March 2024:

     Laatst zag ik een bericht voorbijkomen over een ‘kinder-evangelisatie’- event. In een inheems dorp. (...) Het wil ook zeggen dat er nog steeds groepen inheemsen zijn die (...) er actief aan meewerken om de inheemse spiritualiteit verder naar de achtergrond te duwen. Het argument dat het toch allemaal één God is, slaat kant noch wal. Als dat zo was dan zouden christenen ook bidden tot Adayali of Tamoeshi. Maar dat doen ze niet.

     The other day I saw a news item come across about a 'children's evangelisation' event. In an Amerindian village. (...) This also means that there are still groups of indigenous people who (...) actively collaborate in pushing indigenous spirituality further into the background. The argument that 'it is all one God after all' makes no sense. If that were so, then Christians would also pray to Adayali or Tamushi. But they don't.