ać

See also: Appendix:Variations of "ac"

Ladin

Noun

ać m (invariable)

1. act

Old Polish

Etymology

From a +‎ -ć. First attested in 1268.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /at͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /at͡ɕ/

Particle

ać

1. introduces a wish; let
   • 1930 [c. 1455], “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[1], 20, 19:

     Acz nye mowy nam pan, abichom snacz nye smarly (non loquatur nobis dominus, ne forte moriamur)

     [Ać nie mowi nam Pan, abychom snadź nie smarli (non loquatur nobis dominus, ne forte moriamur)]

   • 1454, Legenda o św. Aleksym‎^[2], line 114:

     Othemkny mv koszczol boszy, acz na thim mrosze nye leszy

     [Otemkni mu kościoł boży, ać na tym mrozie nie leży]

Conjunction

ać

1. in order to
   • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[3], 24, 49:

     Przeto gdisz raczysz myloszcz a prawdø panu memu vczynycz, day my to wyedzecz..., powyecz my to, acz poydø gynødi na prawo albo na lewo (hoc dicite mihi, ut vadam ad dexteram sive ad sinistram)

     [Przeto gdyż raczysz miłość a prawdę panu memu uczynić, daj mi to wiedzieć..., powiedz mi to, ać pojdę jinędy na prawo albo na lewo (hoc dicite mihi, ut vadam ad dexteram sive ad sinistram)]

2. introduces a subordinate clause; to, that
   • 1874-1891 [15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXIV, page 74:

     P[rze]puscy, acy virzvcą sine eiciam

     [P[rze]puści, ać wyrzucę sine eiciam]

3. The meaning of this term is uncertain. Possibilities include:
   1. until
      • 1930 [c. 1455], “Num”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[4], 23, 3:

        Postoy malvczko podle obyati swey zapaloney, acz odydø (sta paulisper iuxta holocaustum tuum, donec vadam)

        [Postoj maluczko podle obiaty swej zapalonej, ać odydę (sta paulisper iuxta holocaustum tuum, donec vadam)]

Derived terms

conjunction/particle

• aćby

 

References

• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “ać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN