codail

Irish

Alternative forms

• codlaigh

Etymology

From Middle Irish cotlaid (compare Scottish Gaelic caidil, Manx caddil), from Old Irish ·cotli, prototonic of con·tuili, from tuilid, from Proto-Celtic *tolīyeti, from Proto-Indo-European *(s)telH- (“be still”).

Pronunciation

• (Munster, Connacht) IPA^(key): /ˈkɔd̪ˠəlʲ/
• (Ulster) IPA^(key): /ˈkʌd̪ˠəlʲ/
• Forms beginning with codl- are pronounced /ˈkɔl̪ˠ-/ (Munster, Connacht), /ˈkʌl̪ˠ-/ (Ulster).

Verb

codail (present analytic codlaíonn, future analytic codlóidh, verbal noun codladh, past participle codalta)

1. sleep
   • 1899, Franz Nikolaus Finck, Die araner mundart, volume II (overall work in German), Marburg: Elwert’sche Verlagsbuchhandlung, page 157:

     ḱē n šūmrə, ə gol̄īn̄ tøsə ān̄?

     [Cén seomra a gcodlaíonn tusa ann?]

     Which room do you sleep in?

   • 1899, Franz Nikolaus Finck, Die araner mundart, volume II (overall work in German), Marburg: Elwert’sche Verlagsbuchhandlung, page 157:

     ə xodl̥ tū gə mŭȧ.

     [Ar chodail tú go maith?]

     Did you sleep well?

Conjugation

conjugation of codail (second conjugation)

		singular			plural			relative	autonomous
		first	second	third	first	second	third
indicative	present	codlaím	codlaíonn tú; codlaír†	codlaíonn sé, sí	codlaímid; codlaíonn muid	codlaíonn sibh	codlaíonn siad; codlaíd†	a chodlaíonn; a chodlaíos / a gcodlaíonn*; a gcodlaíos*	codlaítear
	past	chodail mé; chodlaíos	chodail tú; chodlaís	chodail sé, sí	chodlaíomar; chodail muid	chodail sibh; chodlaíobhair	chodail siad; chodlaíodar	a chodail / ar chodail*	codlaíodh
	past habitual	chodlaínn / gcodlaínn‡‡	chodlaíteá / gcodlaíteᇇ	chodlaíodh sé, sí / gcodlaíodh sé, s퇇	chodlaímis; chodlaíodh muid / gcodlaímis‡‡; gcodlaíodh muid‡‡	chodlaíodh sibh / gcodlaíodh sibh‡‡	chodlaídís; chodlaíodh siad / gcodlaídís‡‡; gcodlaíodh siad‡‡	a chodlaíodh / a gcodlaíodh*	chodlaítí / gcodlaít퇇
future		codlóidh mé; codlód; codlóchaidh mé†	codlóidh tú; codlóir†; codlóchaidh tú†	codlóidh sé, sí; codlóchaidh sé, sí†	codlóimid; codlóidh muid; codlóchaimid†; codlóchaidh muid†	codlóidh sibh; codlóchaidh sibh†	codlóidh siad; codlóid†; codlóchaidh siad†	a chodlóidh; a chodlós; a chodlóchaidh†; a chodlóchas† / a gcodlóidh*; a gcodlós*; a gcodlóchaidh*†; a gcodlóchas*†	codlófar; codlóchar†
conditional		chodlóinn; chodlóchainn† / gcodlóinn‡‡; gcodlóchainn†‡‡	chodlófá; chodlóchthᆠ/ gcodlófᇇ; gcodlóchthᆇ‡	chodlódh sé, sí; chodlóchadh sé, s토/ gcodlódh sé, s퇇; gcodlóchadh sé, s톇‡	chodlóimis; chodlódh muid; chodlóchaimis†; chodlóchadh muid† / gcodlóimis‡‡; gcodlódh muid‡‡; gcodlóchaimis†‡‡; gcodlóchadh muid†‡‡	chodlódh sibh; chodlóchadh sibh† / gcodlódh sibh‡‡; gcodlóchadh sibh†‡‡	chodlóidís; chodlódh siad; chodlóchadh siad† / gcodlóidís‡‡; gcodlódh siad‡‡; gcodlóchadh siad†‡‡	a chodlódh; a chodlóchadh† / a gcodlódh*; a gcodlóchadh*†	chodlófaí; chodlóchtha토/ gcodlófa퇇; gcodlóchtha톇‡
subjunctive	present	go gcodlaí mé; go gcodlaíod†	go gcodlaí tú; go gcodlaír†	go gcodlaí sé, sí	go gcodlaímid; go gcodlaí muid	go gcodlaí sibh	go gcodlaí siad; go gcodlaíd†	—	go gcodlaítear
	past	dá gcodlaínn	dá gcodlaíteá	dá gcodlaíodh sé, sí	dá gcodlaímis; dá gcodlaíodh muid	dá gcodlaíodh sibh	dá gcodlaídís; dá gcodlaíodh siad	—	dá gcodlaítí
imperative		codlaím	codail	codlaíodh sé, sí	codlaímis	codlaígí; codlaídh†	codlaídís	—	codlaítear
verbal noun		codladh
past participle		codalta

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Mutation

Irish mutation
Radical	Lenition	Eclipsis
codail	chodail	gcodail
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.

Further reading

• Ó Dónaill, Niall (1977) “codail”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN