gotowy

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search
See also: gótowy

Lower Sorbian[edit]

Adjective[edit]

gotowy

  1. Superseded spelling of gótowy.

Declension[edit]

Declension of gotowy
Masculine singular Feminine singular Neuter singular Dual Plural
Nominative gotowy gotowa gotowe gotowej gotowe
Genitive gotowego gotoweje gotowego gotoweju gotowych
Dative gotowemu gotowej gotowemu gotowyma gotowym
Accusative gotowy
gotowego (animate) 		gotowu gotowe gotowej
gotoweju (animate) 		gotowe
gotowych (optional animate form)
Instrumental gotowym gotoweju gotowym gotowyma gotowymi
Locative gotowem gotowej gotowem gotowyma gotowych

Old Polish[edit]

Alternative forms[edit]

Etymology[edit]

Inherited from Proto-Slavic *gotòvъ. First attested in the 14th century.

Pronunciation[edit]

  • IPA(key): (10th–15th CE) /ɡɔtɔvɨː/
  • IPA(key): (15th CE) /ɡɔtɔvɨ/

Adjective[edit]

gotowy (derived adverb gotowo)

  1. ready (determined, inclined)
    • 1888 [1391], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV‎[2], page 16:
      Iaco Gotard bil gotow wrzesicz Jaroslaua y do nego slal
      [Jako Gotard był gotów wrzeszyć Jarosława i do niego słał]
    1. ready (willing, eager)
      • 1897 [1418], Teki Adolfa Pawińskiego, volume VII, number 129:
        Gothow ya ten listh vidzecz, gestly on Micolaya wypuscyl... Tedi panowye kaszaly ten list poloszicz
        [Gotów ja ten list widzieć, jestli on Mikołaja wypuścił... Tedi panowie kazali ten list położyć]
  2. ready (in a state ready to be used) [+dative] or [+ ku (dative) = for what]
    • Beginning of the 15th century, Kazania gnieźnieńskie‎[3], page 174b:
      Alle bicz mø ony do trzeczego dna tamo czakaly y gothouy byly
      [Ale być mię oni do trzeciego dnia tamo czakali i gotowi byli]
    • 1424, Kanon mszy św., Canon missae., volume III, page 64:
      Ymeycze twardoscz y gednoscz w pokoyv y lasky, aby gotouiscze byly naszwyøthszym tayemnyczam boszym
      [Imiejcie twardość i jedność w pokoju i łaski, aby gotowiście byli naświętszym tajemnicam Bożym]
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter]‎[4], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 16, 13:
      Wsoli sø me, iaco lew gotowi ku lupowi (sicut leo paratus ad praedam)
      [Wzięli są mie jako lew gotowy ku łupowi (sicut leo paratus ad praedam)]
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter]‎[5], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 92, 3:
      Gotow iest stolecz twoy (parata sedes tua), bosze
      [Gotów jest stolec twoj (parata sedes tua), Boże]
    • 1901 [1463-1465], Jan Rozwadowski, editor, De morte prologus [Rozmowa mistrza Polikarpa ze śmiercią]‎[6], line 107:
      Dzyrzsza kosza na reystrze..., szawszdy ya gothawa nosza
      [Dzirżę kosę na reistrze..., zawżdy ją gotową noszę]
    • 1895 [1448–1450], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, page 4:
      Kthorikole kmecz orze czalim plugem..., powynyen dacz czthirzi kythi konopi gothovich (canapi parati)
      [Ktorykole kmieć orze całym pługiem..., powinien dać cztyrzy kity konopi gotowych (canapi parati)]
    • 1868 [1500], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego‎[7], volume XIX, page 467:
      Iudei Buscenses... libere fideiusserunt pro Iudeo Iozeph, prout est inculpatus pro grossiculis falsis..., tali tamen condicione, quod prefati fideiussores fatum Iudeum Iozeph debent statuere coram... palatino Belzensi... sub vadio sexaginta marcarum, prout ipsius caput pensat ad paratum faciale al. kv gotowemv lyczv predicte false monete grossiculorum
      [Iudei Buscenses... libere fideiusserunt pro Iudeo Iozeph, prout est inculpatus pro grossiculis falsis..., tali tamen condicione, quod prefati fideiussores fatum Iudeum Iozeph debent statuere coram... palatino Belzensi... sub vadio sexaginta marcarum, prout ipsius caput pensat ad paratum faciale al. ku gotowemu licu predicte false monete grossiculorum]

Derived terms[edit]

adjectives
adverbs
nouns
verbs

Related terms[edit]

nouns

Descendants[edit]

  • Masurian: gotowi
  • Polish: gotowy
  • Silesian: gotowy

References[edit]

Polish[edit]

Etymology[edit]

Inherited from Old Polish gotowy.

Pronunciation[edit]

  • IPA(key): /ɡɔˈtɔ.vɨ/
  • (Middle Polish) IPA(key): /ɡɔˈtɔ.vɨ/
  • Audio(file)
  • Rhymes: -ɔvɨ
  • Syllabification: go‧to‧wy

Adjective[edit]

gotowy (comparative gotowszy, superlative najgotowszy, derived adverb gotowo)

  1. ready, prepared (made earlier and ready to be used)
  2. ready, prepared (having completed everything necessary in order to begin an activity) [+ do (genitive)] or [+ na (accusative) = for what]
    Synonym: przygotowany
  3. ready (accepting or willing to do something) [+ do (genitive)] or [+ na (accusative) = for what] [+infinitive = to do what]
  4. ready (inclined; apt to happen; liable at any moment)
    Synonym: pewny
  5. ready (able to perform something) [+infinitive = to do what]
  6. (euphemistic) drunk
    Synonyms: see Thesaurus:pijany
  7. (colloquial) dead
    Synonym: martwy
  8. (Middle Polish) ready; Further details are uncertain.
    • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎[8], page 305b:
      Explicatus, Prętki/ Gotowy/ Poſpieſzny
    • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎[9], page 325b:
      Promptus, Wydány/ Też gotowy/ Poſpieſzny/ Chutki/ Prętki
    • 1579, A. Calagius, Synonyma Latina‎[10], page 71b:
      Bereit. Gotowy/ et nárządzony. Paratus ad rem. et fortis.
    • 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum‎[11], page 392a:
      Expeditus – Gotowy, darsky
  9. (Middle Polish) The meaning of this term is uncertain.
    • 1579-1597, Akta prawne miasta Kościerzyny‎[12], page 1581/18v:
      A 12 marc. ktore ieſcze ieſt dać powinięn gotow dać ma gdy do niego przydzie.

Declension[edit]

Declension of gotowy (hard)
singular plural
masculine animate masculine inanimate feminine neuter virile (= masculine personal) non-virile
nominative gotowy gotowa gotowe gotowi gotowe
genitive gotowego gotowej gotowego gotowych
dative gotowemu gotowej gotowemu gotowym
accusative gotowego gotowy gotową gotowe gotowych gotowe
instrumental gotowym gotową gotowym gotowymi
locative gotowym gotowej gotowym gotowych
short gotów

Derived terms[edit]

adjectives
nouns
proverbs
verbs
verbs

Trivia[edit]

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), gotowy is one of the most used words in Polish, appearing 8 times in scientific texts, 11 times in news, 8 times in essays, 16 times in fiction, and 22 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 65 times, making it the 1008th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

References[edit]

  1. ^ Ida Kurcz (1990) “gotowy”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language]‎[1] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 135

Further reading[edit]

  • gotowy in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • gotowy in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “gotowy”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • “GOTOWY”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 17.04.2009
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “gotowy”, in Słownik języka polskiego‎[13]
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “gotowy”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎[14]
  • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “gotowy”, in Słownik języka polskiego‎[15] (in Polish), volume 1, Warsaw, page 886
  • gotowy in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
  • Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “gotowy”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego [A Didactic, Historical, Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), →ISBN

Silesian[edit]

Etymology[edit]

Inherited from Old Polish gotowy.

Pronunciation[edit]

  • IPA(key): /ɡɔˈtɔvɨ/
  • Rhymes: -ɔvɨ
  • Syllabification: go‧to‧wy

Adjective[edit]

gotowy

  1. ready, prepared
  2. dead

Declension[edit]

Declension of gotowy
singular plural
masculine neuter feminine virile nonvirile
nominative gotowy gotowe gotowŏ gotowi gotowe
genitive gotowego gotowyj gotowych
dative gotowymu gotowyj gotowym
accusative animate gotowego gotowe gotowõ gotowych gotowe
inanimate gotowy
instrumental gotowym gotowōm gotowymi
locative gotowym gotowyj gotowych
vocative gotowy gotowe gotowŏ gotowi gotowe

Derived terms[edit]

nouns
verbs

Further reading[edit]

  • gotowy in dykcjonorz.eu
  • gotowy in silling.org
  • Henryk Jaroszewicz (2022) “gotowŏ”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 80
  • Aleksandra Wencel (2023) “gotowy”, in Dykcjůnôrz ślų̊sko-polski‎[16], page 246
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=gotowy&oldid=78257263"