nqaba

Xhosa

Verb

-nqâba

1. (intransitive) to be scarce

Inflection

This verb needs an inflection-table template.

Zulu

Pronunciation

IPA^(key): /ᵑǃâːɓa/

Verb

-nqâba

1. (transitive) to disallow, to refuse, to forbid, to prohibit, to decline, to reject
2. (intransitive) to be brilliant, to be excellent, to be superb, to be unsurpassed

Inflection

Tone HH
Infinitive	ukunqaba
	Positive	Negative
Infinitive	ukunqaba	ukunganqabi
	Imperative
	Simple	+ object concord
Singular	nqaba	-nqabe
Plural	nqabani	-nqabeni
	Present
	Positive absolute	Positive relative	Positive participial	Negative absolute	Negative relative	Negative participial
1st singular	ngiyanqaba, nginqaba	enginqabayo, enginqaba	nginqaba	anginqabi	enginganqabi	nginganqabi
2nd singular	uyanqaba, unqaba	onqabayo, onqaba	unqaba	awunqabi	onganqabi	unganqabi
1st plural	siyanqaba, sinqaba	esinqabayo, esinqaba	sinqaba	asinqabi	esinganqabi	singanqabi
2nd plural	niyanqaba, ninqaba	eninqabayo, eninqaba	ninqaba	aninqabi	eninganqabi	ninganqabi
Class 1	uyanqaba, unqaba	onqabayo, onqaba	enqaba	akanqabi	onganqabi	enganqabi
Class 2	bayanqaba, banqaba	abanqabayo, abanqaba	benqaba	abanqabi	abanganqabi	benganqabi
Class 3	uyanqaba, unqaba	onqabayo, onqaba	unqaba	awunqabi	onganqabi	unganqabi
Class 4	iyanqaba, inqaba	enqabayo, enqaba	inqaba	ayinqabi	enganqabi	inganqabi
Class 5	liyanqaba, linqaba	elinqabayo, elinqaba	linqaba	alinqabi	elinganqabi	linganqabi
Class 6	ayanqaba, anqaba	anqabayo, anqaba	enqaba	awanqabi	anganqabi	enganqabi
Class 7	siyanqaba, sinqaba	esinqabayo, esinqaba	sinqaba	asinqabi	esinganqabi	singanqabi
Class 8	ziyanqaba, zinqaba	ezinqabayo, ezinqaba	zinqaba	azinqabi	ezinganqabi	zinganqabi
Class 9	iyanqaba, inqaba	enqabayo, enqaba	inqaba	ayinqabi	enganqabi	inganqabi
Class 10	ziyanqaba, zinqaba	ezinqabayo, ezinqaba	zinqaba	azinqabi	ezinganqabi	zinganqabi
Class 11	luyanqaba, lunqaba	olunqabayo, olunqaba	lunqaba	alunqabi	olunganqabi	lunganqabi
Class 14	buyanqaba, bunqaba	obunqabayo, obunqaba	bunqaba	abunqabi	obunganqabi	bunganqabi
Class 15	kuyanqaba, kunqaba	okunqabayo, okunqaba	kunqaba	akunqabi	okunganqabi	kunganqabi
Class 17	kuyanqaba, kunqaba	okunqabayo, okunqaba	kunqaba	akunqabi	okunganqabi	kunganqabi
	Recent past
	Positive absolute	Positive relative	Positive participial	Negative absolute	Negative relative	Negative participial
1st singular	nginqabile, nginqabē	enginqabile, enginqabē	nginqabile, nginqabē	anginqabanga	enginganqabanga	nginganqabanga
2nd singular	unqabile, unqabē	onqabile, onqabē	unqabile, unqabē	awunqabanga	onganqabanga	unganqabanga
1st plural	sinqabile, sinqabē	esinqabile, esinqabē	sinqabile, sinqabē	asinqabanga	esinganqabanga	singanqabanga
2nd plural	ninqabile, ninqabē	eninqabile, eninqabē	ninqabile, ninqabē	aninqabanga	eninganqabanga	ninganqabanga
Class 1	unqabile, unqabē	onqabile, onqabē	enqabile, enqabē	akanqabanga	onganqabanga	enganqabanga
Class 2	banqabile, banqabē	abanqabile, abanqabē	benqabile, benqabē	abanqabanga	abanganqabanga	benganqabanga
Class 3	unqabile, unqabē	onqabile, onqabē	unqabile, unqabē	awunqabanga	onganqabanga	unganqabanga
Class 4	inqabile, inqabē	enqabile, enqabē	inqabile, inqabē	ayinqabanga	enganqabanga	inganqabanga
Class 5	linqabile, linqabē	elinqabile, elinqabē	linqabile, linqabē	alinqabanga	elinganqabanga	linganqabanga
Class 6	anqabile, anqabē	anqabile, anqabē	enqabile, enqabē	awanqabanga	anganqabanga	enganqabanga
Class 7	sinqabile, sinqabē	esinqabile, esinqabē	sinqabile, sinqabē	asinqabanga	esinganqabanga	singanqabanga
Class 8	zinqabile, zinqabē	ezinqabile, ezinqabē	zinqabile, zinqabē	azinqabanga	ezinganqabanga	zinganqabanga
Class 9	inqabile, inqabē	enqabile, enqabē	inqabile, inqabē	ayinqabanga	enganqabanga	inganqabanga
Class 10	zinqabile, zinqabē	ezinqabile, ezinqabē	zinqabile, zinqabē	azinqabanga	ezinganqabanga	zinganqabanga
Class 11	lunqabile, lunqabē	olunqabile, olunqabē	lunqabile, lunqabē	alunqabanga	olunganqabanga	lunganqabanga
Class 14	bunqabile, bunqabē	obunqabile, obunqabē	bunqabile, bunqabē	abunqabanga	obunganqabanga	bunganqabanga
Class 15	kunqabile, kunqabē	okunqabile, okunqabē	kunqabile, kunqabē	akunqabanga	okunganqabanga	kunganqabanga
Class 17	kunqabile, kunqabē	okunqabile, okunqabē	kunqabile, kunqabē	akunqabanga	okunganqabanga	kunganqabanga
	Remote past
	Positive absolute	Positive relative	Positive participial	Negative absolute	Negative relative	Negative participial
1st singular	ngānqaba	engānqaba	ngānqaba	anginqabanga	enginganqabanga	nginganqabanga
2nd singular	wānqaba	owānqaba	wānqaba	awunqabanga	onganqabanga	unganqabanga
1st plural	sānqaba	esānqaba	sānqaba	asinqabanga	esinganqabanga	singanqabanga
2nd plural	nānqaba	enānqaba	nānqaba	aninqabanga	eninganqabanga	ninganqabanga
Class 1	wānqaba	owānqaba	ānqaba	akanqabanga	onganqabanga	enganqabanga
Class 2	bānqaba	abānqaba	bānqaba	abanqabanga	abanganqabanga	benganqabanga
Class 3	wānqaba	owānqaba	wānqaba	awunqabanga	onganqabanga	unganqabanga
Class 4	yānqaba	eyānqaba	yānqaba	ayinqabanga	enganqabanga	inganqabanga
Class 5	lānqaba	elānqaba	lānqaba	alinqabanga	elinganqabanga	linganqabanga
Class 6	ānqaba	ānqaba	ānqaba	awanqabanga	anganqabanga	enganqabanga
Class 7	sānqaba	esānqaba	sānqaba	asinqabanga	esinganqabanga	singanqabanga
Class 8	zānqaba	ezānqaba	zānqaba	azinqabanga	ezinganqabanga	zinganqabanga
Class 9	yānqaba	eyānqaba	yānqaba	ayinqabanga	enganqabanga	inganqabanga
Class 10	zānqaba	ezānqaba	zānqaba	azinqabanga	ezinganqabanga	zinganqabanga
Class 11	lwānqaba	olwānqaba	lwānqaba	alunqabanga	olunganqabanga	lunganqabanga
Class 14	bānqaba	obānqaba	bānqaba	abunqabanga	obunganqabanga	bunganqabanga
Class 15	kwānqaba	okwānqaba	kwānqaba	akunqabanga	okunganqabanga	kunganqabanga
Class 17	kwānqaba	okwānqaba	kwānqaba	akunqabanga	okunganqabanga	kunganqabanga
	Potential
	Positive absolute	Positive relative	Positive participial	Negative absolute	Negative relative	Negative participial
1st singular	nginganqaba	—	nginganqaba	ngingenqabe	—	ngingenqabe
2nd singular	unganqaba	—	unganqaba	ungenqabe	—	ungenqabe
1st plural	singanqaba	—	singanqaba	singenqabe	—	singenqabe
2nd plural	ninganqaba	—	ninganqaba	ningenqabe	—	ningenqabe
Class 1	anganqaba	—	enganqaba	angenqabe	—	engenqabe
Class 2	banganqaba	—	benganqaba	bangenqabe	—	bengenqabe
Class 3	unganqaba	—	unganqaba	ungenqabe	—	ungenqabe
Class 4	inganqaba	—	inganqaba	ingenqabe	—	ingenqabe
Class 5	linganqaba	—	linganqaba	lingenqabe	—	lingenqabe
Class 6	anganqaba	—	enganqaba	angenqabe	—	engenqabe
Class 7	singanqaba	—	singanqaba	singenqabe	—	singenqabe
Class 8	zinganqaba	—	zinganqaba	zingenqabe	—	zingenqabe
Class 9	inganqaba	—	inganqaba	ingenqabe	—	ingenqabe
Class 10	zinganqaba	—	zinganqaba	zingenqabe	—	zingenqabe
Class 11	lunganqaba	—	lunganqaba	lungenqabe	—	lungenqabe
Class 14	bunganqaba	—	bunganqaba	bungenqabe	—	bungenqabe
Class 15	kunganqaba	—	kunganqaba	kungenqabe	—	kungenqabe
Class 17	kunganqaba	—	kunganqaba	kungenqabe	—	kungenqabe
	Immediate future
	Positive absolute	Positive relative	Positive participial	Negative absolute	Negative relative	Negative participial
1st singular	ngizonqaba	engizonqaba	ngizonqaba	angizunqaba	engingezunqaba	ngingezunqaba
2nd singular	uzonqaba	ozonqaba	uzonqaba	awuzunqaba	ongezunqaba	ungezunqaba
1st plural	sizonqaba	esizonqaba	sizonqaba	asizunqaba	esingezunqaba	singezunqaba
2nd plural	nizonqaba	enizonqaba	nizonqaba	anizunqaba	eningezunqaba	ningezunqaba
Class 1	uzonqaba	ozonqaba	ezonqaba	akazunqaba	ongezunqaba	engezunqaba
Class 2	bazonqaba	abazonqaba	bezonqaba	abazunqaba	abangezunqaba	bengezunqaba
Class 3	uzonqaba	ozonqaba	uzonqaba	awuzunqaba	ongezunqaba	ungezunqaba
Class 4	izonqaba	ezonqaba	izonqaba	ayizunqaba	engezunqaba	ingezunqaba
Class 5	lizonqaba	elizonqaba	lizonqaba	alizunqaba	elingezunqaba	lingezunqaba
Class 6	azonqaba	azonqaba	ezonqaba	awazunqaba	angezunqaba	engezunqaba
Class 7	sizonqaba	esizonqaba	sizonqaba	asizunqaba	esingezunqaba	singezunqaba
Class 8	zizonqaba	ezizonqaba	zizonqaba	azizunqaba	ezingezunqaba	zingezunqaba
Class 9	izonqaba	ezonqaba	izonqaba	ayizunqaba	engezunqaba	ingezunqaba
Class 10	zizonqaba	ezizonqaba	zizonqaba	azizunqaba	ezingezunqaba	zingezunqaba
Class 11	luzonqaba	oluzonqaba	luzonqaba	aluzunqaba	olungezunqaba	lungezunqaba
Class 14	buzonqaba	obuzonqaba	buzonqaba	abuzunqaba	obungezunqaba	bungezunqaba
Class 15	kuzonqaba	okuzonqaba	kuzonqaba	akuzunqaba	okungezunqaba	kungezunqaba
Class 17	kuzonqaba	okuzonqaba	kuzonqaba	akuzunqaba	okungezunqaba	kungezunqaba
	Remote future
	Positive absolute	Positive relative	Positive participial	Negative absolute	Negative relative	Negative participial
1st singular	ngiyonqaba	engiyonqaba	ngiyonqaba	angiyunqaba	engingeyunqaba	ngingeyunqaba
2nd singular	uyonqaba	oyonqaba	uyonqaba	awuyunqaba	ongeyunqaba	ungeyunqaba
1st plural	siyonqaba	esiyonqaba	siyonqaba	asiyunqaba	esingeyunqaba	singeyunqaba
2nd plural	niyonqaba	eniyonqaba	niyonqaba	aniyunqaba	eningeyunqaba	ningeyunqaba
Class 1	uyonqaba	oyonqaba	eyonqaba	akayunqaba	ongeyunqaba	engeyunqaba
Class 2	bayonqaba	abayonqaba	beyonqaba	abayunqaba	abangeyunqaba	bengeyunqaba
Class 3	uyonqaba	oyonqaba	uyonqaba	awuyunqaba	ongeyunqaba	ungeyunqaba
Class 4	iyonqaba	eyonqaba	iyonqaba	ayiyunqaba	engeyunqaba	ingeyunqaba
Class 5	liyonqaba	eliyonqaba	liyonqaba	aliyunqaba	elingeyunqaba	lingeyunqaba
Class 6	ayonqaba	ayonqaba	eyonqaba	awayunqaba	angeyunqaba	engeyunqaba
Class 7	siyonqaba	esiyonqaba	siyonqaba	asiyunqaba	esingeyunqaba	singeyunqaba
Class 8	ziyonqaba	eziyonqaba	ziyonqaba	aziyunqaba	ezingeyunqaba	zingeyunqaba
Class 9	iyonqaba	eyonqaba	iyonqaba	ayiyunqaba	engeyunqaba	ingeyunqaba
Class 10	ziyonqaba	eziyonqaba	ziyonqaba	aziyunqaba	ezingeyunqaba	zingeyunqaba
Class 11	luyonqaba	oluyonqaba	luyonqaba	aluyunqaba	olungeyunqaba	lungeyunqaba
Class 14	buyonqaba	obuyonqaba	buyonqaba	abuyunqaba	obungeyunqaba	bungeyunqaba
Class 15	kuyonqaba	okuyonqaba	kuyonqaba	akuyunqaba	okungeyunqaba	kungeyunqaba
Class 17	kuyonqaba	okuyonqaba	kuyonqaba	akuyunqaba	okungeyunqaba	kungeyunqaba
	Present subjunctive
	Positive	Negative
1st singular	nginqabe	nginganqabi
2nd singular	unqabe	unganqabi
1st plural	sinqabe	singanqabi
2nd plural	ninqabe	ninganqabi
Class 1	anqabe	anganqabi
Class 2	banqabe	banganqabi
Class 3	unqabe	unganqabi
Class 4	inqabe	inganqabi
Class 5	linqabe	linganqabi
Class 6	anqabe	anganqabi
Class 7	sinqabe	singanqabi
Class 8	zinqabe	zinganqabi
Class 9	inqabe	inganqabi
Class 10	zinqabe	zinganqabi
Class 11	lunqabe	lunganqabi
Class 14	bunqabe	bunganqabi
Class 15	kunqabe	kunganqabi
Class 17	kunqabe	kunganqabi
	Past subjunctive
	Positive	Negative
1st singular	nganqaba	nganganqaba, anganqaba, anganganqaba
2nd singular	wanqaba	wanganqaba, awanqaba, awanganqaba
1st plural	sanqaba	sanganqaba, asanqaba, asanganqaba
2nd plural	nanqaba	nanganqaba, ananqaba, ananganqaba
Class 1	wanqaba	wanganqaba, akanqaba, akanganqaba
Class 2	banqaba	banganqaba, abanqaba, abanganqaba
Class 3	wanqaba	wanganqaba, awanqaba, awanganqaba
Class 4	yanqaba	yanganqaba, ayanqaba, ayanganqaba
Class 5	lanqaba	langanqaba, alanqaba, alanganqaba
Class 6	anqaba	anganqaba, awanqaba, awanganqaba
Class 7	sanqaba	sanganqaba, asanqaba, asanganqaba
Class 8	zanqaba	zanganqaba, azanqaba, azanganqaba
Class 9	yanqaba	yanganqaba, ayanqaba, ayanganqaba
Class 10	zanqaba	zanganqaba, azanqaba, azanganqaba
Class 11	lwanqaba	lwanganqaba, alwanqaba, alwanganqaba
Class 14	banqaba	banganqaba, abanqaba, abanganqaba
Class 15	kwanqaba	kwanganqaba, akwanqaba, akwanganqaba
Class 17	kwanqaba	kwanganqaba, akwanqaba, akwanganqaba

References

• C. M. Doke, B. W. Vilakazi (1972) “nqaɓa”, in Zulu-English Dictionary, →ISBN: “nqaɓa (3.9)”