przymówić

Old Polish

Etymology

From przy- +‎ mówić. First attested in 1484.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /pr̝imɔːvit͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /pr̝imovit͡ɕ/

Verb

przymówić pf

1. (sometimes reflexive with się) to speak up, to begin speaking
   • 1875 [End of the 15th century], Stanisław Motty, editor, Książeczka do nabożeństwa Jadwigi księżniczki polskiej‎^[1], page 52:

     Kyedy k thobye schedl (sc. poseł), przymowyl szye k thobye takym przymowyenym

     [Kiedy k tobie szedł (sc. poseł), przymowił sie k tobie takim przymowienim]

2. to disparage
   • 1962 [1500], Adam Wolff, editor, Studia nad urzędnikami mazowieckimi 1370-1526‎^[2], page 107:

     Quod ipse michi infamavit et diffamavit al. przimowyl mi y szromoczyl mya, coram vobis

     [Quod ipse michi infamavit et diffamavit al. przymowił mi i sromocił mię, coram vobis]

3. to admonish
   • 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 56, 3:

     A gdy then goscz chczyal zasszyą thy peynadze y dowyedzal szye, ysz szgynaly, tedy przymowyl they panyey thako (pro chętko?) y przykro (admonuit dominam dure et seriose)

     [A gdy ten gość chciał zasię ty pieniądze i dowiedział sie, iż zginęły, tedy przymowił tej paniej chę[t]ko i przykro (admonuit dominam dure et seriose)]

Derived terms

nouns

• przymowa
• przymówca
• przymówienie

 

Related terms

adjective

• przymowny

 

nouns

• przymawianie
• przymówka

 

verbs

• mówić impf
• przymawiać impf

 

Descendants

• Polish: przymówić

References

• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “przymówić”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish przymówić. By surface analysis, przy- +‎ mówić.

Pronunciation

• IPA^(key): /pʂɨˈmu.vit͡ɕ/
• (Middle Polish) IPA^(key): /pʂɨˈmo.vit͡ɕ/, /pr̝ɨˈmo.vit͡ɕ/

• Audio

  (file)

• Rhymes: -uvit͡ɕ
• Syllabification: przy‧mó‧wić

Verb

przymówić pf (imperfective przymawiać)

1. (transitive) to rib, to deride, to jeer, to jibe
2. (reflexive with się) to dun (remind someone for something) [+ o (accusative) = what]
3. (transitive, Middle Polsih) to say, to tell

   Synonym: powiedzieć

4. (transitive or reflexive with się, Middle Polsih) to add by saying
5. (reflexive with się, Middle Polish) to request

Conjugation

Conjugation of przymówić pf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		przymówić
future tense	1st	przymówię			przymówimy
	2nd	przymówisz			przymówicie
	3rd	przymówi			przymówią
	impersonal	przymówi się
past tense	1st	przymówiłem, -(e)m przymówił	przymówiłam, -(e)m przymówiła	przymówiłom, -(e)m przymówiło	przymówiliśmy, -(e)śmy przymówili	przymówiłyśmy, -(e)śmy przymówiły
	2nd	przymówiłeś, -(e)ś przymówił	przymówiłaś, -(e)ś przymówiła	przymówiłoś, -(e)ś przymówiło	przymówiliście, -(e)ście przymówili	przymówiłyście, -(e)ście przymówiły
	3rd	przymówił	przymówiła	przymówiło	przymówili	przymówiły
	impersonal	przymówiono
conditional	1st	przymówiłbym, bym przymówił	przymówiłabym, bym przymówiła	przymówiłobym, bym przymówiło	przymówilibyśmy, byśmy przymówili	przymówiłybyśmy, byśmy przymówiły
	2nd	przymówiłbyś, byś przymówił	przymówiłabyś, byś przymówiła	przymówiłobyś, byś przymówiło	przymówilibyście, byście przymówili	przymówiłybyście, byście przymówiły
	3rd	przymówiłby, by przymówił	przymówiłaby, by przymówiła	przymówiłoby, by przymówiło	przymówiliby, by przymówili	przymówiłyby, by przymówiły
	impersonal	przymówiono by
imperative	1st	niech przymówię			przymówmy
	2nd	przymów			przymówcie
	3rd	niech przymówi			niech przymówią
passive adjectival participle		przymówiony	przymówiona	przymówione	przymówieni	przymówione
anterior adverbial participle		przymówiwszy
verbal noun		przymówienie

Derived terms

nouns

• przymowa
• przymówca

 

Related terms

adjective

• przymowny

 

nouns

• przymawiacz
• przymówisko
• przymówka

 

verbs

• mówić impf

 

Further reading

• przymówić in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “przymowić”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “przymowić się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “PRZYMÓWIĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 09.03.2009
• Paweł Kupiszewski (26.11.2020) “PRZYMÓWIĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “przymówić”, in Słownik języka polskiego‎^[3]
• Aleksander Zdanowicz (1861) “przymówić”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎^[4]
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1912), “przymówić”, in Słownik języka polskiego‎^[5] (in Polish), volume 5, Warsaw, page 326