tıkmak
Jump to navigation
Jump to search
Turkish[edit]
Etymology[edit]
From Ottoman Turkish طیقمق (tıkmak),[1] from Proto-Turkic *tɨkɨ- (“to stuff in, press in”).[2] Cognate to Southern Altai тыгар (tïgar, “to stuff”), etc.
Verb[edit]
tıkmak (third-person singular simple present tıkar)
- (transitive) to stuff, cram, jam, thrust, or stick (someone, something) (forcibly or quickly) into (a place)
Conjugation[edit]
Conjugation of tıkmak (aorist in -V²r)
Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.
| Positive declarative | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| infinitive | tıkmak | |||||||
| impersonal participle | imperfective | tıkan | ||||||
| perfective | tıkmış | |||||||
| prospective | tıkacak | |||||||
| personal participle | non-prospective | tıktığım | tıktığın | tıktığı | tıktığımız | tıktığınız | tıktıkları | |
| prospective | tıkacağım | tıkacağın | tıkacağı | tıkacağımız | tıkacağınız | tıkacakları | ||
| verbal noun | tıkma | |||||||
| way of doing | tıkış | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
| indicative | present | aorist | tıkarım | tıkarsın | tıkar | tıkarız | tıkarsınız | tıkarlar |
| imperfective | tıkıyorum | tıkıyorsun | tıkıyor | tıkıyoruz | tıkıyorsunuz | tıkıyorlar | ||
| past | perfective | tıktım | tıktın | tıktı | tıktık | tıktınız | tıktılar | |
| imperfective | tıkıyordum | tıkıyordun | tıkıyordu | tıkıyorduk | tıkıyordunuz | tıkıyorlardı (or tıkıyordular) | ||
| future | tıkacağım | tıkacaksın | tıkacak | tıkacağız | tıkacaksınız | tıkacaklar | ||
| inferential | perfective | tıkmışım | tıkmışsın | tıkmış | tıkmışız | tıkmışsınız | tıkmışlar | |
| aorist | tıkarmışım | tıkarmışsın | tıkarmış | tıkarmışız | tıkarmışsınız | tıkarlarmış (or tıkarmışlar) | ||
| imperfective | tıkıyormuşum | tıkıyormuşsun | tıkıyormuş | tıkıyormuşuz | tıkıyormuşsunuz | tıkıyorlarmış | ||
| conditional | simple | tıksam | tıksan | tıksa | tıksak | tıksanız | tıksalar | |
| perfective | tıksaydım | tıksaydın | tıksaydı | tıksaydık | tıksaydınız | tıksaydılar | ||
| optative | tıkayım | tıkasın | tıka | tıkalım | tıkasınız | tıkalar | ||
| progressive | tıkmaktayım | tıkmaktasın | tıkmakta | tıkmaktayız | tıkmaktasınız | tıkmaktalar | ||
| necessitative | tıkmalıyım | tıkmalısın | tıkmalı | tıkmalıyız | tıkmalısınız | tıkmalılar | ||
| imperative | tık | tıksın | tıkın | tıksınlar | ||||
| Positive interrogative | ||||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
| indicative | present | aorist | tıkar mıyım? | tıkar mısın? | tıkar mı? | tıkar mıyız? | tıkar mısınız? | tıkarlar mı? |
| imperfective | tıkıyor muyum? | tıkıyor musun? | tıkıyor mu? | tıkıyor muyuz? | tıkıyor musunuz? | tıkıyorlar mı? | ||
| past | perfective | tıktım mı? | tıktın mı? | tıktı mı? | tıktık mı? | tıktınız mı? | tıktılar mı? | |
| imperfective | tıkıyor muydum? | tıkıyor muydun? | tıkıyor muydu? | tıkıyor muyduk? | tıkıyor muydunuz? | tıkıyorlar mıydı? | ||
| future | tıkacak mıyım? | tıkacak mısın? | tıkacak mı? | tıkacak mıyız? | tıkacak mısınız? | tıkacaklar mı? | ||
| inferential | perfective | tıkmış mıyım? | tıkmış mısın? | tıkmış mı? | tıkmış mıyız? | tıkmış mısınız? | tıkmışlar mı? | |
| aorist | tıkar mıymışım? | tıkar mıymışsın? | tıkar mıymış? | tıkar mıymışız? | tıkar mıymışsınız? | tıkarlar mıymış? | ||
| imperfective | tıkıyor muymuşum? | tıkıyor muymuşsun? | tıkıyor muymuş? | tıkıyor muymuşuz? | tıkıyor muymuşsunuz? | tıkıyorlar mıymış? | ||
| conditional | simple | tıksam mı? | tıksan mı? | tıksa mı? | tıksak mı? | tıksanız mı? | tıksalar mı? | |
| perfective | tıksa mıydım? | tıksa mıydın? | tıksa mıydı? | tıksa mıydık? | tıksa mıydınız? | tıksalar mıydı? | ||
| progressive | tıkmakta mıyım? | tıkmakta mısın? | tıkmakta mı? | tıkmakta mıyız? | tıkmakta mısınız? | tıkmaktalar mı? | ||
| necessitative | tıkmalı mıyım? | tıkmalı mısın? | tıkmalı mı? | tıkmalı mıyız? | tıkmalı mısınız? | tıkmalılar mı? | ||
| Negative declarative | ||||||||
| infinitive | tıkmamak | |||||||
| impersonal participle | imperfective | tıkmayan | ||||||
| perfective | tıkmamış | |||||||
| prospective | tıkmayacak | |||||||
| personal participle | non-prospective | tıkmadığım | tıkmadığın | tıkmadığı | tıkmadığımız | tıkmadığınız | tıkmadıkları | |
| prospective | tıkmayacağım | tıkmayacağın | tıkmayacağı | tıkmayacağımız | tıkmayacağınız | tıkmayacakları | ||
| verbal noun | tıkmama | |||||||
| way of doing | tıkmayış | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
| indicative | present | aorist | tıkmam | tıkmazsın | tıkmaz | tıkmayız | tıkmazsınız | tıkmazlar |
| imperfective | tıkmıyorum | tıkmıyorsun | tıkmıyor | tıkmıyoruz | tıkmıyorsunuz | tıkmıyorlar | ||
| past | perfective | tıkmadım | tıkmadın | tıkmadı | tıkmadık | tıkmadınız | tıkmadılar | |
| imperfective | tıkmıyordum | tıkmıyordun | tıkmıyordu | tıkmıyorduk | tıkmıyordunuz | tıkmıyorlardı | ||
| future | tıkmayacağım | tıkmayacaksın | tıkmayacak | tıkmayacağız | tıkmayacaksınız | tıkmayacaklar | ||
| inferential | perfective | tıkmamışım | tıkmamışsın | tıkmamış | tıkmamışız | tıkmamışsınız | tıkmamışlar | |
| aorist | tıkmazmışım | tıkmazmışsın | tıkmazmış | tıkmazmışız | tıkmazmışsınız | tıkmazlarmış | ||
| imperfective | tıkmıyormuşum | tıkmıyormuşsun | tıkmıyormuş | tıkmıyormuşuz | tıkmıyormuşsunuz | tıkmıyorlarmış | ||
| conditional | simple | tıkmasam | tıkmasan | tıkmasa | tıkmasak | tıkmasanız | tıkmasalar | |
| perfective | tıkmasaydım | tıkmasaydın | tıkmasaydı | tıkmasaydık | tıkmasaydınız | tıkmasaydılar | ||
| optative | tıkmayayım | tıkmayasın | tıkmaya | tıkmayalım | tıkmayasınız | tıkmayalar | ||
| progressive | tıkmamaktayım | tıkmamaktasın | tıkmamakta | tıkmamaktayız | tıkmamaktasınız | tıkmamaktalar | ||
| necessitative | tıkmamalıyım | tıkmamalısın | tıkmamalı | tıkmamalıyız | tıkmamalısınız | tıkmamalılar | ||
| imperative | tıkma | tıkmasın | tıkmayın | tıkmasınlar | ||||
| Negative interrogative | ||||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
| indicative | present | aorist | tıkmaz mıyım? | tıkmaz mısın? | tıkmaz mı? | tıkmaz mıyız? | tıkmaz mısınız? | tıkmazlar mı? |
| imperfective | tıkmıyor muyum? | tıkmıyor musun? | tıkmıyor mu? | tıkmıyor muyuz? | tıkmıyor musunuz? | tıkmıyorlar mı? | ||
| past | perfective | tıkmadım mı? | tıkmadın mı? | tıkmadı mı? | tıkmadık mı? | tıkmadınız mı? | tıkmadılar mı? | |
| imperfective | tıkmıyor muydum? | tıkmıyor muydun? | tıkmıyor muydu? | tıkmıyor muyduk? | tıkmıyor muydunuz? | tıkmıyorlar mıydı? | ||
| future | tıkmayacak mıyım? | tıkmayacak mısın? | tıkmayacak mı? | tıkmayacak mıyız? | tıkmayacak mısınız? | tıkmayacaklar mı? | ||
| inferential | perfective | tıkmamış mıyım? | tıkmamış mısın? | tıkmamış mı? | tıkmamış mıyız? | tıkmamış mısınız? | tıkmamışlar mı? | |
| aorist | tıkmaz mıymışım? | tıkmaz mıymışsın? | tıkmaz mıymış? | tıkmaz mıymışız? | tıkmaz mıymışsınız? | tıkmazlar mıymış? | ||
| imperfective | tıkmıyor muymuşum? | tıkmıyor muymuşsun? | tıkmıyor muymuş? | tıkmıyor muymuşuz? | tıkmıyor muymuşsunuz? | tıkmıyorlar mıymış? | ||
| conditional | simple | tıkmasam mı? | tıkmasan mı? | tıkmasa mı? | tıkmasak mı? | tıkmasanız mı? | tıkmasalar mı? | |
| perfective | tıkmasa mıydım? | tıkmasa mıydın? | tıkmasa mıydı? | tıkmasa mıydık? | tıkmasa mıydınız? | tıkmasalar mıydı? | ||
| progressive | tıkmamakta mıyım? | tıkmamakta mısın? | tıkmamakta mı? | tıkmamakta mıyız? | tıkmamakta mısınız? | tıkmamaktalar mı? | ||
| necessitative | tıkmamalı mıyım? | tıkmamalı mısın? | tıkmamalı mı? | tıkmamalı mıyız? | tıkmamalı mısınız? | tıkmamalılar mı? | ||
Derived terms[edit]
Related terms[edit]
References[edit]
- ^ Redhouse, James W. (1890) “طیقمق”, in A Turkish and English Lexicon[1], Constantinople: A. H. Boyajian, page 1268
- ^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill: “*t`ĭ́k`ù”
Further reading[edit]
- Nişanyan, Sevan (2002–) “tıkmak”, in Nişanyan Sözlük