tomhais

Irish

Pronunciation

• (Aran) IPA^(key): /t̪ˠuːʃ/, /t̪ˠɞʃ/
• (Cois Fharraige) IPA^(key): /t̪ˠɛʃ/

Etymology 1

From Middle Irish toimsid, denominal verb from Old Irish tomus (“weighing, measure”), replacing Old Irish do·midethar (“to weigh”). From Proto-Celtic *to- + *messus (“measurement, judgement”), from Proto-Indo-European *med- (“to measure”).

Verb

tomhais (present analytic tomhaiseann, future analytic tomhaisfidh, verbal noun tomhas, past participle tomhaiste)

1. to measure, weigh
2. to estimate, guess

Conjugation

conjugation of tomhais (first conjugation – A)

		singular			plural			relative	autonomous
		first	second	third	first	second	third
indicative	present	tomhaisim	tomhaiseann tú; tomhaisir†	tomhaiseann sé, sí	tomhaisimid	tomhaiseann sibh	tomhaiseann siad; tomhaisid†	a thomhaiseann; a thomhaiseas / a dtomhaiseann*; a dtomhaiseas*	tomhaistear
	past	thomhais mé; thomhaiseas	thomhais tú; thomhaisis	thomhais sé, sí	thomhaiseamar; thomhais muid	thomhais sibh; thomhaiseabhair	thomhais siad; thomhaiseadar	a thomhais / ar thomhais*	tomhaiseadh
	past habitual	thomhaisinn / dtomhaisinn‡‡	thomhaisteá / dtomhaisteᇇ	thomhaiseadh sé, sí / dtomhaiseadh sé, s퇇	thomhaisimis; thomhaiseadh muid / dtomhaisimis‡‡; dtomhaiseadh muid‡‡	thomhaiseadh sibh / dtomhaiseadh sibh‡‡	thomhaisidís; thomhaiseadh siad / dtomhaisidís‡‡; dtomhaiseadh siad‡‡	a thomhaiseadh / a dtomhaiseadh*	thomhaistí / dtomhaist퇇
future		tomhaisfidh mé; tomhaisfead	tomhaisfidh tú; tomhaisfir†	tomhaisfidh sé, sí	tomhaisfimid; tomhaisfidh muid	tomhaisfidh sibh	tomhaisfidh siad; tomhaisfid†	a thomhaisfidh; a thomhaisfeas / a dtomhaisfidh*; a dtomhaisfeas*	tomhaisfear
conditional		thomhaisfinn / dtomhaisfinn‡‡	thomhaisfeá / dtomhaisfeᇇ	thomhaisfeadh sé, sí / dtomhaisfeadh sé, s퇇	thomhaisfimis; thomhaisfeadh muid / dtomhaisfimis‡‡; dtomhaisfeadh muid‡‡	thomhaisfeadh sibh / dtomhaisfeadh sibh‡‡	thomhaisfidís; thomhaisfeadh siad / dtomhaisfidís‡‡; dtomhaisfeadh siad‡‡	a thomhaisfeadh / a dtomhaisfeadh*	thomhaisfí / dtomhaisf퇇
subjunctive	present	go dtomhaise mé; go dtomhaisead†	go dtomhaise tú; go dtomhaisir†	go dtomhaise sé, sí	go dtomhaisimid; go dtomhaise muid	go dtomhaise sibh	go dtomhaise siad; go dtomhaisid†	—	go dtomhaistear
	past	dá dtomhaisinn	dá dtomhaisteá	dá dtomhaiseadh sé, sí	dá dtomhaisimis; dá dtomhaiseadh muid	dá dtomhaiseadh sibh	dá dtomhaisidís; dá dtomhaiseadh siad	—	dá dtomhaistí
imperative		tomhaisim	tomhais	tomhaiseadh sé, sí	tomhaisimis	tomhaisigí; tomhaisidh†	tomhaisidís	—	tomhaistear
verbal noun		tomhas
past participle		tomhaiste

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Alternative verbal noun: tomhais

Etymology 2

See the etymology of the corresponding lemma form.

Noun

tomhais m

1. genitive singular of tomhas

Noun

tomhais m (genitive singular tomhais)

1. Cois Fharraige form of tomhas

Mutation

Irish mutation
Radical	Lenition	Eclipsis
tomhais	thomhais	dtomhais
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.

Further reading

• G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “1 toimsid, toimsigid”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
• Ó Dónaill, Niall (1977) “tomhais”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN

Scottish Gaelic

Etymology 1

From Old Irish toimsid, denominal verb from tomus (“weighing, measure”), from Proto-Celtic *to- + *messus (“measurement, judgement”), from Proto-Indo-European *med- (“to measure”).

Verb

tomhais (past thomhais, future tomhaisidh, verbal noun tomhas, past participle tomhaiste)

1. measure, gauge, weigh
2. survey (land, etc.)
3. calculate, compute (distance, speed, etc.)
4. guess

Etymology 2

See the etymology of the corresponding lemma form.

Noun

tomhais m

1. genitive singular of tomhas

Mutation

Scottish Gaelic mutation
Radical	Lenition
tomhais	thomhais
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.

Further reading

• G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “1 toimsid, toimsigid”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language