uczeń

See also: ùczéń

Old Polish

Etymology

From uczyć +‎ -eń. First attested in the 15th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ut͡ʃʲɛɲ/
• IPA^(key): (15^th CE) /ut͡ʃʲɛɲ/

Noun

uczeń m animacy unattested

1. pupil, student, learner, disciple (one who learns)
   • 1874-1891 [Middle of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXII, page 234:

     Na lepsche textu zrozumyenye ma bicz to wyedzyano, eze bili mystrzewye, yako y dzyssya schą gich vcznyewye, aczle dyabel mystrze pobral

     [Na lepsze tekstu zrozumienie ma być to wiedziano, eże byli mistrzewie, jako i dzisia są jich uczniewie, aczle dyjabeł mistrze pobrał]

   1. (Christianity) disciple (active follower or student of Jesus)
      • 1874-1891 [15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XIX, page 92:

        Powiedzcie uczniom radośnie, że Chrystus wstał potężnie

        [Powiedzcie uczniom radośnie, że Chrystus wstał potężnie]

Related terms

nouns

• uczenie
• uczennik
• uczyciel
• uczący

 

verbs

• uczyć impf

 

Descendants

• Masurian: ûcéń
• Polish: uczeń
• Silesian: uczyń

References

• Boryś, Wiesław (2005) “uczyć”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “uczyć”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “uczeń”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish uczeń. By surface analysis, uczyć +‎ -eń. Compare Kashubian ùczéń and Slovincian wùczeń.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈu.t͡ʂɛɲ/
• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈu.t͡ʂɛɲ/

• Audio 1

  (file)

• Audio 2

  (file)

• Rhymes: -ut͡ʂɛɲ
• Syllabification: u‧czeń

Noun

uczeń m pers (female equivalent uczennica, related adjective uczniowski)

1. student, schoolboy, pupil (someone who learns at school)
2. apprentice, disciple (one who studies a trade from a master)
3. pupil, apprentice, learner, disciple (person who acquires skills in science, art or morals under the guidance of a master)

   Antonym: mistrz

Declension

Declension of uczeń

	singular	plural
nominative	uczeń	uczniowie/ucznie (deprecative)
genitive	ucznia	uczni/uczniów
dative	uczniowi	uczniom
accusative	ucznia	uczni/uczniów
instrumental	uczniem	uczniami
locative	uczniu	uczniach
vocative	uczniu	uczniowie

Derived terms

proverbs

• uczeń bez dwói to jak żołnierz bez karabinu

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), uczeń is one of the most used words in Polish, appearing 16 times in scientific texts, 21 times in news, 14 times in essays, 5 times in fiction, and 1 time in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 57 times, making it the 1143rd most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• uczeń in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• uczeń in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “uczeń”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “UCZEŃ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 07.05.2010
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “uczeń”, in Słownik języka polskiego‎^[2]
• Aleksander Zdanowicz (1861) “uczeń”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎^[3]
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “uczeń”, in Słownik języka polskiego‎^[4] (in Polish), volume 7, Warsaw, page 223